De afgelopen decennia is er flink gebouwd in Nederland. Dit heeft geleid tot een versnelde afvoer van water en verdroging van de bodem. Het risico op wateroverlast neemt daardoor toe en de flora en fauna wordt aangetast. Tegenwoordig creëren we meer ruimte voor water bij nieuwbouw. Het project Waterakkers bewijst dat water nieuwe kansen voor wonen, werken, natuurontwikkeling en recreëren kan bieden.
De huizen en wegen in Waterdonken en Bouverijen zorgen voor een versnelde afvoer van regenwater in vergelijking met de oorspronkelijke natuurlijke situatie. Regen zakt nu niet meer in de bodem, maar wordt via rioolbuizen afgevoerd naar de Waterakkers. Om te voorkomen dat hierdoor wateroverlast in de polder ontstaat wordt een groot gedeelte van het regenwater eerst opgevangen in een waterpartij, ook wel de watermachine genoemd. Omdat het overtollige regenwater niet schoon is wordt het via een zuiveringsmoeras op natuurlijke wijze schoongemaakt. Na deze wasbeurt is het water weer schoon genoeg om te worden teruggegeven aan de natuur. Zo is er ook in droge tijden voldoende schoon water voor Natuurgebied Lage Vucht, wat nu in ontwikkeling is.
Het zuiveren van water is de voornaamste taak van Waterakkers, maar er is meer. Dit project is een combinatie van technologie, inspelen op klimaatverandering en IoT. Het hele systeem, inclusief alle pompen, schuiven en de filters werkt volledig automatisch en heeft weinig aansturing nodig van buitenaf. Uit het watersysteem komt veel data over de werking van het systeem: hoe veel water wordt er precies gezuiverd, hoe snel worden de filters gevuld, waar komt dit water precies vandaan en hoe schoon is het nou werkelijk als het de filters verlaat? Deze informatie kan worden opgehaald door middel van de QR-codes op de informatieborden. De informatie afkomstig uit de meetpunten wordt getoond via de website, waardoor een educatieve component toegevoegd wordt aan het systeem.
Toekomstvisie
Het is niet voor niets dat Breda de prijs voor slimste binnenstad 2015 heeft gewonnen met het project Waterakkers. Het project is onderdeel van Smart City Breda omdat het systeem wordt gestuurd met de data die uit de waterplas gehaald worden. Ook worden koppelingen gemaakt met klimaatdata en met informatie die uit omliggende gemalen en waterplassen gehaald wordt, zodat het systeem in de toekomst voorspellend kan gaan werken. Het gaat voorspellen wanneer onderhoud nodig is en wanneer het systeem in storing komt te staan, maar ook wanneer waterstanden aangepast moeten worden of schuiven geopend of gesloten moeten worden. Hierdoor wordt de waterhuishouding van de gemeente Breda optimaal beheerd en gaat dit voor het overgrote deel automatisch.